YAY NEDİR ?
Yay Nedir?
Yaylar belirli bir kuvvet altında bir dereceye kadar elastik deformasyon gösteren elemanlardır. Kuvvet kaldırıldığında kısmen veya tamamen eski vaziyetini alırlar. Gerildiği zaman enerji depo eden, kendi haline bırakıldığı zaman kendini germek için sarf edilen enerjiyi aynı miktarda geri veren bir makine elemanıdır.
İyi bir yaydan beklenen en önemli özellik, önemli derecede deformasyona uğrayarak enerji depolaması ve sonrasında depoladığı enerjiyi iletirken herhangi bir boyutsal değişime uğramadan denge haline dönebilmesidir.
Yaylar teknik olarak hangi amaçlar için kullanılırlar:
Kuvvet uygulamak veya bir hareketi kontrol etmek; örneğin kavramalar veya frenlerde kavrama ve fren kuvvetlerini meydana getirmek, kam mekanizmasında kam ile çubuk arasındaki irtibatı sağlamak; patlamalı motorlardaki supapların kapanmasını sağlamak vs..
Darbe ile meydana gelen kuvvetlerin şiddetini azaltmak, yani sönümleme görevini yapmak örneğin taşıt süspasiyonlarında.
Bazı sistemlerin frekansları değişmek.
Birlikte enerjiyi bir hareketi sağlamak amacı ile harcamak yani motor görevini yapmak; örneğin saat mekanizmalarında.
Kuvvet ölçmek; dinamometre ve bazı kantar mekanizmalarında olduğu gibi.
Türlerine ve kullanım alanlarına göre yay çeşitleri :
Baskı Yayları, Çekme Yayları, Kurma Yayları, Form Yayları, Sac Form Yayları, Kılavuz Yayları, Koruyucu Yaylar, Disk Yayları, Kalıp Yayları, Rezistans Yayları, Kelepçe Yayları, Pim Yayları, Yaylı Pim, Subap Yayları, Trambolin Yayları, Pil – Batarya Yayları, Keçe Yayları, Segman Yayları, Kupilya -Firkete Yayları, Mandal Y